14 essentiële boeken voor het begrijpen van de oorlog tussen Israël en Hamas
Tientallen jaren vóór de laatste oorlogsuitbarsting in Israël en Gaza, die begon met het bloedbad van Hamas op 7 oktober – en lang voordat internetalgoritmen desinformatie versterkten – was het Israëlisch-Palestijnse conflict al een bron van verwarring, concurrerende claims en Rashomon-achtige narratieve botsingen. Zelfs fundamentele feiten lijken bevestiging of ontkrachting te tarten.
Niettemin zijn we verplicht om te proberen het te begrijpen, en boeken zijn het beste beginpunt. Om een voorlopige leeslijst samen te stellen in de hoop een zo groot mogelijk gebied te bestrijken – zonder de feitelijke nauwkeurigheid op te offeren of zelfs de onverschrokken lezer te overweldigen – vroegen we auteurs (geleerden, historici, memoirici, romanschrijvers) om elk twee of drie boeken te kiezen waarvan zij zouden beweren dat ze essentieel voor het begrijpen van de complexiteit en de menselijke tol van het conflict.
Verschillende van onze ondervraagde schrijvers kwamen op de shortlist terecht, soms aanbevolen door historici met wie zij fundamentele meningsverschillen hebben. Dit is op zichzelf bemoedigend, maar dat wil niet zeggen dat wat volgt ook maar enigszins een alomvattende of zelfs representatieve lijst is. Het is eenvoudigweg een reeks uitgangspunten, of u nu geïnteresseerd bent in memoires of academische onderzoeken, de kiemen van de Israëlische staat of de eeuwenoude geschiedenis van de Gazastrook. Beschouw het als een open uitnodiging om meer te leren. —Boris Katsjka
Medewerkers: Tareq Baconi, Khaled Elgindy, Gershom Gorenberg, Isabella Hammad, Adina Hoffman, Rashid Khalidi, Antony Loewenstein, Benny Morris, Avi Raz, Avi Shlaim, Nathan Thrall.
O Jeruzalem!
Door Dominique Lapierre en Larry Collins
Een minutieus gedetailleerde mondelinge geschiedenis van de stichting van Israël – dag na dag, minuut na minuut – die een portret vormt van heldendom en strijd aan alle kanten, even caleidoscopisch als ‘Oorlog en Vrede’, maar dan waar. Gershom Gorenberg, auteur van ‘The Accidental Empire’ en andere kritische geschiedenissen van Israël, beschouwt het als essentieel, ook al is het al die jaren later noodzakelijkerwijs onvolledig: ‘Nog steeds de beste populaire geschiedenis – rekening houdend met het feit dat er sindsdien veel bronmateriaal is onthuld. was geschreven.”
1948: Een geschiedenis van de Eerste Arabisch-Israëlische Oorlog
Door Benny Morris
“De historicus in mij heeft een langetermijnvisie op het conflict”, zegt Gorenberg, en 1948 – de oorlog waarmee alle Arabisch-Israëlische oorlogen begonnen – is een logische startdatum: het moment waarop Israël werd opgericht, gevolgd door oorlog en de massale evacuatie die daarop volgde. De Palestijnen noemen het de Nakba. “Benny Morris’ ‘1948’ is de meest uitgebreide geschiedenis”, zegt Gorenberg. Morris, ooit controversieel vanwege zijn revisionistische kritiek op Israël, wordt nu als mainstream of zelfs rechts beschouwd. Maar zijn boeken worden als fundamenteel beschouwd. In de context van de huidige oorlog beveelt Avi Raz, auteur van ‘The Bride and the Dowry’ en andere belangrijke boeken, ook Morris’ ‘The Birth of the Indonesian Refugee Problem’ aan.
Een verhaal van liefde en duisternis
Door Amos Oz
Morris, van zijn kant, noemt deze magistrale memoires van de overleden Israëlische romanschrijver ‘briljant (zij het te lang)’, maar de lengte ervan wordt gerechtvaardigd door de reikwijdte van Oz’ project – een vroege geschiedenis van Israël, genesteld in een pijnlijk familieverhaal. Oz begint op het moment waarop de Verenigde Naties de Israëlische staat goedkeurden (toen hij acht was) en gaat door zijn leesachtige, links-zionistische opvoeding onder immigranten uit Oost-Europa en verbergt de blijvende littekens van de zelfmoord van zijn moeder – evenals de culturele erfenis van de Holocaust. Natalie Portman regisseerde en speelde in een verfilming uit 2015. “Een zeer persoonlijke memoires over het opgroeien vóór, tijdens en na 1948”, voegt Gorenberg eraan toe.
Arabesken
Door Anton Shammas, vertaald door Vivian Eden
Een andere suggestie van Morris is deze ‘briljante roman’, geschreven in het Hebreeuws door een Israëlische christelijke Arabier, die een fictieve versie weergeeft van een verhaal dat zich afspeelt in dezelfde ruimte en over dezelfde tijdspanne als dat van Oz, maar vanuit een Palestijns perspectief. weergave. Het begint als een landelijk familieverhaal en begint ook (autobiografisch) wanneer de schrijver-hoofdpersoon naar Europa en vervolgens naar de VS trekt – en begint te twijfelen aan de verhalen die hij zowel heeft gelezen als geschreven.

(Oxford Universiteit krant)
Gaza: een geschiedenis
Door Jean-Pierre Filiu
Wetenschapper en auteur Tareq Baconi beveelt dit “uitstekende boek over de geschiedenis van Gaza” aan, deels omdat het veel verder teruggaat dan het conflict dat het land de afgelopen eeuw heeft gevormd. De oude Egyptenaren voerden strijd over dit gebied aan de rand van vele rijken – net als de Perzen, Grieken, Romeinen, Byzantijnen, Ottomanen en anderen. Het begrijpen van zijn verleden als eeuwig grensgebied is essentieel om te weten hoe het de smeltkroes werd van een van de meest bittere geschillen in de moderne geschiedenis.
De poorten van Gaza: Israëls weg naar Suez en terug, 1955-57
Door Mordechai Bar-On
Morris beveelt deze “geschiedenis aan die de oorsprong beschrijft van de oorlog tussen Israël en Egypte van 1956, waarbij de nadruk ligt op de Gazastrook en de Palestijnse vluchtelingenbevolking, het anti-Israëlische terrorisme en de Israëlische vergelding 65 jaar geleden.” Met andere woorden, dit is een nauwkeurig verslag van het conflict dat de basis legde voor Gaza als een eeuwig brandpunt – een toevluchtsoord, een onderhandelingstroef en een slagveld.

Voetnoten in Gaza
Door Joe Sacco
Sacco’s geïllustreerde reportage-deep-dive voelde niet alleen als een doorbraak voor de journalistiek, maar ook voor de graphic novel – wat bewees dat wat we ooit strips noemden een kanaal kan zijn voor het donkerste en meest serieuze materiaal. Nathan Thrall, auteur van het recente boek ‘A Day in the Life of Abed Salama’, noemt het ‘een krachtig en briljant reportagewerk dat, in de vorm van een graphic novel, een Israëlisch bloedbad in Gaza in 1956 aan het licht brengt. tegelijkertijd geeft het in Sacco’s onnavolgbare stijl de huidige levens van de mensen van Rafah en Khan Younis weer.
De bruid en de bruidsschat
Door Avi Raz
De invloedrijke geschiedenis van de in Israël geboren Oxford-geleerde beschouwt de uitbreiding van Israël buiten de internationaal erkende grenzen als een koopje dat zonder voldoende voorbedachtheid is gesloten, wat leidt tot de cyclus van patstelling, conflict en onderdrukking die tot op de dag van vandaag voortduurt. ‘Een indringend historisch werk’, zegt Thrall, ‘dat het centrale dilemma verklaart van de Israëlische leiders na de verovering van Gaza en de Westelijke Jordaanoever in 1967: ze hielden van de bruidsschat (en waren aanvankelijk vooral geïnteresseerd in de annexatie van Gaza), maar niet van de bruid. (de Palestijnse bevolking, die zij hoopten buiten Gaza te ‘verplaatsen’ om het gebied te annexeren).”
De Honderdjarige Oorlog tegen Palestina
Door Rashid Khalidi
“Dit is een moedig, briljant, magistraal en zeer belangrijk boek”, merkt Avi Shlaim, auteur van “The Iron Wall” en andere historische werken op in een goedkeuring van het boek. “Het is niet alleen een werk van uitmuntend historisch wetenschappelijk inzicht, maar ook van hoog drama en een fascinerend verhaal. Khalidi plaatst het beleid van Palestijnse, zionistische en Amerikaanse leiders onder een compromisloze lens. Uit zijn krachtige overzicht van het verleden trekt hij lessen voor het heden en stippelt hij een ander, hoopvoller traject uit.” Isabella Hammad, auteur van ‘The Parisian’ en andere romans, noemt het ‘toegankelijk en helder, nauwgezet en onmisbaar’.

(Columbia Universitaire Pers)
Na de laatste hemel
Door Edward W. Said
De inmiddels overleden Palestijnse christen-geboren geleerde op het gebied van antikolonialisme schreef verschillende invloedrijke boeken over conflicten over de hele wereld, waaronder een memoires, ‘Out of Place’. Hammad beveelt in het bijzonder dit boek uit 1986 aan, “een lang essay vergezeld van en als reactie op een serie foto’s van Palestijnen door de Zwitserse fotograaf Jean Mohr. Dit boek onderzoekt met tederheid en inzicht de veelzijdigheid van Palestijnse ervaringen.” Adina Hoffman, auteur van ‘Till We Have Built Jerusalem: Architects of a New City’, noemt dit Said’s ‘minst uiterlijk polemische werk, hoewel het tot zijn meest overtuigende en ontroerende … zoekende essays behoort over wat de variëteiten van Palestijnse ervaring.”
De Gazastrook: de politieke economie van de ontwikkeling
Door Sara Roy
“De Gazastrook is niet achterlijk en verarmd omdat de inwoners lui zijn, maar omdat het Israëlische regime het land geen kans heeft gegeven om te floreren”, zegt Shlaim. “Tussen 1967 en 2005 heerste er een klassieke koloniale situatie. Roy, een joodse geleerde aan Harvard en de dochter van overlevenden van de Holocaust, is de belangrijkste deskundige op het gebied van de Gazastrook. Ze heeft vier boeken over Gaza geschreven. Dit eerste, baanbrekende boek toont in detail de verschillende maatregelen waarmee Israël systematisch de groei van de industrie in de Gazastrook tegenwerkte en de enclave exploiteerde als een bron van goedkope arbeid en een markt voor zijn eigen goederen, tot aan zijn eenzijdige terugtrekking in 2005. ”

(Stanford Universiteitspers)
Hamas in bedwang gehouden
Door Tareq Baconi
Khalidi beveelt Baconi’s inside-verslag van Hamas aan, waarin de reis van een marginale groep naar een soort bestuursorgaan wordt gevolgd – om vervolgens te concluderen dat zijn toewijding aan geweld de Palestijnse doelstellingen voor altijd in de weg zou staan. Het bloedbad van 7 oktober ondermijnt zijn verhaal van gematigdheid, maar de gevolgen ervan bevestigen zijn conclusie. Khaled Elgindy, een auteur en senior fellow bij het Middle East Institute, zegt: “Ondanks dat bepaalde aspecten enigszins worden ingehaald door de gebeurtenissen, blijft het het meest gezaghebbende en scherpzinnige boek dat er is over de interne dynamiek, paradoxen en andere krachten die de beslissing van Hamas bezielen. -vorming en relaties met andere Palestijnse politieke actoren.”
Een rebel in Gaza: achter de lijnen van de Arabische Lente, het verhaal van één vrouw
Door Asmaa Ghoul en Selim Nassib, vertaald door Mike Mitchell
Raz beveelt deze memoires aan over Ghouls volwassen worden als seculiere journalist en activist. In tegenstelling tot zowel Hamas als Fatah werd ze geslagen en gevangengezet, maar het was tijdens het Israëlische bombardement op Gaza in 2014 dat Ghoul haar verhaal aan Nassib vertelde via vergaderingen, telefoontjes, Skypes en sms-berichten. Het gevoel van plaats komt naar voren, evenals het gevoel van hoe het is om de bommen te voelen regenen en te strijden met dodelijke vijanden, zowel binnen als buiten de grenzen van de strip.
Dus wat: nieuwe en geselecteerde gedichten, 1971-2005
Door Taha Muhammad Ali, vertaald door Peter Cole, Yahya Hijazi en Gabriel Levin
Het nieuwe en verzamelde werk van de overleden Palestijnse dichter, zegt Hoffman, “straalt door de huidige duisternis: ‘Nadat we sterven, / en het vermoeide hart / zijn laatste ooglid heeft neergeslagen / over alles wat we hebben gedaan, / en over alles wat we hebben gedaan ‘naar verlangd hebben, / naar alles waar we van gedroomd hebben, / alles wat we verlangd hebben / of gevoeld hebben, / haat zal / het eerste zijn / dat / in ons zal verrotten.’”